Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

De kleine Gerard groeide op in de oostelijke binnenstad van Amsterdam: de zogenaamde Plantagebuurt. Toen hij zestien jaar oud was verhuisde het gezin – Gerard had één oudere en één jongere broer - naar de Indische-buurt. Hij werd metselaar, net als zijn vader en de oudste broer.
De jongste broer Paul ging naar de Mulo, werd lid van de Communistische Partij, journalist bij het partijorgaan “De Tribune”, de opvolger daarvan “Het Volksdagblad” en secretaris van de voorzitter van de CPN, Ko Beuzemaker.
Gerard Tops was een halfjaar dienstplichtig soldaat bij de huzaren, trouwde in 1932 en kreeg een dochter. Begin 1937 liep dit huwelijk op de klippen en Gerard vertrok naar Spanje.

Op 20 mei 1937 wordt Gerard Tops opgenomen in de XIde Internationale Brigade, vier weken later vertrekt hij naar het front. Op 6 juli 1937 zet het republikeinse leger een offensief in om het front ten westen van Madrid te verlichten: de slag bij Brunete. Op de tweede dag van de gevechten raakt Gerard gewond bij de verovering van het door de fascisten versterkte plaatsje Quijorna. Hij wordt met ernstig schedelletsel afgevoerd en opgenomen in een hospitaal. Deze hoofdwond geneest niet volledig zodat Gerard op 30 augustus ongeschikt wordt verklaard voor verdere krijgsdienst - ‘inutil’ - en door de Spaanse autoriteiten wordt gerepatrieerd. Hierdoor loopt Gerard Tops niet in de kijker bij de Nederlandse autoriteiten en verliest niet zijn Nederlandse nationaliteit.

In 1939 trouwde Gerard met de Duits joodse vluchtelinge Mali Mansbacher. Mogelijk om haar de Nederlandse nationaliteit te bezorgen want binnen een jaar werd de scheiding al weer uitgesproken. In 1943 zou zij overlijden in de omgeving van Auschwitz.
In het begin van de Tweede Wereldoorlog werd Gerard Tops door het Amsterdamse GAB (Gewestelijk Arbeidsbureau) - als metselaar - tewerkgesteld in Duitsland.
Na de Tweede Wereldoorlog bereikte de familie Tops het bericht dat de jongste zoon Paul, in 1941 door de Sicherheits Dienst (SD) als CPN-functionaris gearresteerd, vlak voor de bevrijding was gestorven in het concentratiekamp Bergen-Belsen.
Gerard woonde in Amsterdam-Oost, trouwde voor de derde keer en kreeg nog een dochter. Hij werkte enige tijd als fotograaf en werd later net als zijn oudere broer marktkoopman.
In 1961 ondertekende hij met andere Oud-Spanjestrijders een oproep in het dagblad “De Waarheid” voor amnestie voor de vele Spaanse bannelingen en om duizenden politieke gevangen in Franco-Spanje vrij te krijgen.
In 1977 verhuisde hij met zijn vrouw naar Amsterdam-Noord. Hij overleed in 1983 op de leeftijd van 71 jaar.