Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

De broers Sint en Fokke Klijnsma zijn in juni 1937 samen naar Spanje vertrokken. Over hun achtergrond is weinig bekend. Ze groeiden op in het Duitse Gronau, net over de grens bij Enschede, later woonden ze in Overdinkel.

Uit de documenten in het Nationaal Archief blijkt dat er aanvankelijk de nodige verwarring heeft geheerst over het lot van de beide mannen. Begin oktober '37 laat het Ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat één van de broers - maar men weet niet welke - in Zuid-Spanje in het ziekenhuis ligt met een geamputeerd been. Eerder had het Ministerie het verkeerde bericht doorgegeven dat Sint Klijnsma gesneuveld zou zijn. Het Nieuwsblad van Friesland heeft het bericht op 10 september 1937 overgenomen onder de kop ' Fries gesneuveld te Spanje'. Waarop de veronderstelling berustte dat de broers Friezen zouden zijn, is evenmin bekend.

Het departement van Buiteniandsche Zaken heeft uit betrouwbare bron vernomen, dat de Nederlander Sint Klynsma op 9 of 10 Juli jl. gedurende de dorpsgevechten te Brunete, aan het Madrileensche front zou zijn gesneuveld, terwijl zijn broeder Fokke. die bijziende is en een bril draagt, zich op 30 Augustus j.l. in goede gezondheid te Albacete bevond bij de „Guardia Nacional de las Brigades Intemacionales . (Internationale brigade).

In een later bericht van Buitenlandse Zaken wordt gemeld dat Sint zijn moeder - inmiddels weduwe - heeft laten weten dat zijn jongere broer Fokke gesneuveld is. Ook Gustav draagt bij aan de nodige verwarring. Eerst meldt hij niets te weten van de Klynsma's, dan meldt hij dat Sint zwaar gewond was en in oktober 1937 gerepatrieerd zou zijn. Hij noteert: 'Ein guter Kamerad, gute Moral, politisch interessiert'. Maar Sint moet tot het einde van de burgeroorlog in Spanje zijn gebleven; zijn naam staat op de  lijst van "Uit Spanje teruggekeerde Vrijwilligers" van 21 december 1938, opgesteld door de Marechaussee te Breda en gericht aan de Centrale Inlichtingendienst. Het gaat om 17 'oud-Nederlanders' die gewond tot zwaar gewond zijn en waarvan de identiteitspapieren in beslag zijn genomen evenals 'de op hen bevonden communistische lectuur ( deze laatste in zeer geringe hoeveelheid).'

25 januari 1939 meldt het Volksdagblad in een klein bericht dat enige 'gevallen helden' uit de Spaanse Burgeroorlog zijn herdacht, waaronder van Straaten uit Oldenzaal en 'Fokkie Kleinsma' uit Overdinkel. Verdere gegevens ontbreken. 

Het BVD dossier van Sint Klijnsma meldt dat hij tot 1965 lid was van de CPN en dat de hele familie als comunistisch bekend stond. Het bevat nog een opmerkelijke passage : 

“Mij wordt medegedeeld dat aan dit adres woonachtig is een zekere Klijnsma, die met zijn beide broers destijds in Spanje gevochten heeft en er prat op gaat, dat hij daar meerdere honderden geestelijken heeft doodgeschoten. Zijn beide broers zijn overleden. Iedere woensdagavond houdt hij zitting in zijn huis voor de E.V.C. en wordt genoemd als leider van den zwarten handel”.