KOOI, Douwe

Douwe
Kooi
Geboren:
Hennaarderadeel
19 januari 1913
Levensbeschrijving: 

Douwe Kooi kwam in 1935 van Sneek -waar hij boerenknecht was- naar Den Haag. Volgens een document van de Internationale Brigaden opgesteld in oktober 1938 was hij vanaf 1935 lid van de Nederlandse Communistische Partij. Hij was in juni 1937 in ieder geval al in Spanje en maakte deel uit van de 11de brigade. In oktober 1938 komt zijn naam voor op een in het Frans gestelde lijst van Nederlanders. Als beroep wordt vermeld 'arbeider'  en Kooi onderscheidt zich van alle anderen op de lijst met een opmerkelijke uitspraak: "Hij heeft verklaard dat hij niets wil overdragen aan de organisaties, dat hij zijn geld liever reserveert voor de hoeren." Om welke organisaties het zou gaan, wordt niet duidelijk; wel dat Kooi er in oktober '38 tabak van had. De Fransman die het bloedserieus vermeldt in zijn politieke rapportage moet weinig gevoel voor humor hebben gehad. Zijn naam komt verder voor op een transportlijst van 'zieken en gewonden' van 18 oktober 1939. Het transport zou 19 oktober 1938 hebben moeten plaatsvinden en via Perpignan naar Parijs gaan. Hoe hij naar Nederland is teruggekomen, vermeldt het verhaal niet - evenmin of hij er in geslaagd was zijn Nederlandse nationaliteit te behouden.

In het boek van Chris Beuker over het Communistisch verzet in Friesland blijkt dat Douwe Kooi een rol moet hebben gepeeld in het communistische verzet in Friesland. Hij was betrokken bij het drukken en verspreiden van De Waarheid en hij wordt genoemd als een van de leden van een knokploeg die in december 1944 een overval doet op het distributiekantoor in Wirdum. Een van de overvallers, Joeke Bijma, vertelt: “Wij wisten dat er bij die distributie een politieman aanwezig was. Een foute politieman. Als hij zich zou verzetten, mochten we hem doodschieten.Douwe zette hem het pistool direct in de nek. Maar de mensen, die daar kwamen om bonnen, wilden niet dat hij werd doodgeschoten. En ze wilden er in elk geval niet bij zijn, ze wilden naar buiten. Maar dat kon niet, want dan zouden ze de actie veraden. Dat is de redding geweest voor die politieman,want Douwe Kooi had hem zo kunnen doodschieten. Die had ook in Spanje gevochten, tegen Franco.”  ( p.405) 

Over zijn verdere leven ontbreken gegevens.

Bronnen: 
  • Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.1-D.61-L.54
  • Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.403-L.29
  • Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.2-D.235-L.21
  • Chris Beuker: Communistisch verzet in Friesland 1925-1945, Uitgever: Bornmeer 2017

Auteur: 
Yvonne Scholten
Laatst gewijzigd: 
23-08-2019
Overige gegevens
Sekse: 
man
Beroep: 
Boerenknecht, arbeider
Overtuiging: 
Communist
Adres: 
Lomerakbuurt
Woonplaats: 
Sneek
Datum vertrek Nederland/aankomst Spanje: 
16-05-1937
Datum terugkeer: 
19-10-1938