Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Marinus van Gelderen wordt op 17 maart 1913 geboren in Zwijndrecht. Zijn vader, Marinus van Gelderen, olieslager van beroep, is op 11 november 1895 getrouwd met Lena van der Willigen. In het huwelijk worden 5 kinderen geboren, 4 jongens en 1 meisje. Marinus Leendert is het vierde kind en de jongste jongen. In het bevolkingsregister staat als beroep vermeld bediende bij de HAL, waarschijnlijk de Holland-Amerika Lijn. In 1933 verhuist hij uit Zwijndrecht naar Dordrecht.

In december 1936 vertrekt hij naar Spanje om zich aan te sluiten bij de Internationale Brigades. Volgens Szinda zou hij chauffeur zijn geweest bij het hoofdkwartier van generaal Gomez, het pseudoniem van de Oostenrijker Wilhelm Zaisser. Gomez was de bevelhebber van de XIIIde Internationale Brigade. Of Van Gelderen dat gedurende zijn hele verblijf in Spanje heeft gedaan is niet bekend. Marinus gaat met het transport van 18 februari 1939 weer terug naar Nederland. Opmerkelijk is dat, hoewel hij heel lang in Spanje is geweest, er zo weinig bekend is over wat hij daar gedaan heeft.

Marinus is in Spanje getrouwd. Op 4 april 1938 treedt hij in Albacete in het huwelijk met Maria Emilia Gimenez. Zij komt mee naar Nederland en ze vestigen zich in Zwijndrecht. In het huwelijk worden 2 kinderen geboren. Het huwelijk wordt officieel ontbonden op 25 september 1946. Maria blijft in Zwijndrecht wonen en Marinus verhuist naar Amsterdam. Hij was intussen al op 19 oktober 1945 in Kopenhagen getrouwd met Else Marie Sjöberg. De kaart van de Burgerlijke Stand vermeld dat ze de Nederlandse nationaliteit heeft. Zij vestigt zich op 1 december 1945 in het Amsterdamse pension ’t Blauwe Kruis op Singel 83 als echtgenote van Van Gelderen om op 7 december 1947 te vertrekken naar Brussel. Marinus vestigt zich in hetzelfde pension op 30 januari 1948 en vertrekt 3 maanden later naar Brunssum. Mogelijk hebben ze er samen gewoond, eerst onder haar naam en na haar vertrek op zijn eigen naam.

Marinus verliest zijn Nederlanderschap, wat hij pas in 1966 weet terug te krijgen. Hij komt niet voor op de door de CID in 1939 opgestelde lijst van links extremistische personen.

Zijn naam komt voor op een namenlijst van het Rode Kruis van mensen die tijdens de bezetting in Duitsland zijn terecht gekomen vanwege de Arbeitseinsatz. Leendert verblijft van augustus 1942 tot december 1944 in Duitsland, mogelijk in de omgeving van Berlijn. Wat hij daar gedaan heeft is niet duidelijk.

Hij overlijdt op 14 december 1972 in Zeist