Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Van Jacobus Johannes van den Berg is een enkel document bewaard gebleven uit het archief van de Internationale Brigaden. Het vermeldt dat hij in juni 1938 naar Spanje is gekomen via Figueras, dat hij ongetrouwd is en lagere school heeft gehad. Hij is naar Spanje gekomen via een niet nader gedefinieerd "Comite Rotterdam" en heeft de gebruikelijke weg afgelegd via Parijs. Gustav meldt dat hij deelnam aan de gevechten bij de Ebro, dat hij door de zware verliezen die daar geleden werden gedeprimeerd was geraakt en daarom deserteerde. Maar zijn naam staat wel op de lange lijst van Hollanders die in december 1938 onder officiele begeleiding van de Nederlandse instanties naar Nederland terugkeert: de zogeheten "lijst Schlosser", eind november 1938 opgesteld door de laatste consul die Nederland in Barcelona vertegenwoordigde, de Duitser Franz Schlosser. Het grote transport komt op 5 december 1938 in Roosendaal aan onder het ironische zingen van "Zie ginds komt de stoomboot...". Dat zingen was een stil protest tegen het uitdrukkelijke verbod om de Internationale te zingen. 

In april 1947 stelt de Inlichtingendienst Rotterdam een lijst op van in Rotterdam woonachtige spanjestrijders. Van den Berg krijgt een BVD-dossier dat tot eind jaren '60 loopt maar nauwlijks relevante informatie bevat. In 1966 wordt hij gehoord in verband met onderzoek naar spanjestrijder Jansen Schoonhoven. Hij is bereid mee te werken, vertelt dat hij in Spanje aan het Ebro-offensief heeft deelgenomen, maar Jansen Schoonhoven kent hij niet en verder heeft hij ook geen contact met andere oud-spanjestrijders.