Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Toen Jaap Hamersma op 22jarige leeftijd naar Spanje vertrok was zijn vader broodbezorger. Zijn vader was ook al broodbakker, karrijder en kolenhandelaar geweest. Later werd deze tot zijn dood in 1943 mandenmaker. Jaap en zijn oudere broer en jongere zuster groeiden op in de Amsterdamse Pijp. Na de lagere school zat Jaap één jaar op de ULO, daarna volgde hij een opleiding tot boekdrukker op de Amsterdamse Grafische School. In juli 1937 is Jaap Hamersma samen met zijn vriend Herman Scheerboom naar Spanje vertrokken. Volgens zijn dochter Ans was hij een overtuigd communist en wilde hij actief tegen het fascisme optreden. Hij had de pech dat hij in Spanje practisch meteen ziek werd en al snel naar Nederland terug moest keren.

 Dochter Ans:

Hij is niet zijn nationaliteit kwijtgeraakt, omdat de autoriteiten niet konden bewijzen dat hij in Spanje geweest was. Wel zijn er rechercheurs thuis langs geweest bij zijn moeder; ook zelfs nog na de Tweede Wereldoorlog. In de oorlog is hij actief geweest in het verzet. O.a. was hij betrokken bij de organisatie van de Februaristaking door te posten bij een remise, zodat de trams niet konden uitrijden. Verder werd zijn huis als onderduikadres gebruikt. Daarom (en ook omdat zijn broer gezocht werd door de Duitsers en al ter dood veroordeeld was i.v.m verzetsdaden) is hij niet ondergedoken toen hij opgeroepen werd voor de Arbeiteinsatz en is naar Wilhelmshafen getransporteerd om daar te werk gesteld te worden.

Na de oorlog is hij weer gaan werken als typograaf. Hij was betrokken bij de grote Spanje-manifestatie van 1946 en bleef altijd politiek geëngageerd (Februari-herdenkingen; Hannie Schaft-herdenkingen, e.d.).