SIERHUIS, Nicolaas

Nicolaas
Sierhuis
Geboren:
Amsterdam
25 april 1913
Overleden:
Amsterdam
5 maart 1977
Levensbeschrijving: 

Nicolaas Sierhuis groeide op in Amsterdam als het oudste kind in een gezin met nog vier zusters. Na de lagere school en 1½  jaar ULO was hij loods-administrateur bij een scheepvaartkantoor , chauffeur en havenarbeider. In 1932 werd hij goedgekeurd voor militaire dienst. Op 16-02-1933 werd hij ingelijfd bij het 18de regiment infanterie, maar vertrok een maand later al (“..met bewijs van ontslag wegens gebreken…”).

Hij kwam uit een linksradicale familie; zijn vader, Nicolaas Josephus Sierhuis stond bekend als communist; een nicht van zijn vader, Belia Maria Sierhuis was bestuurslid van de Syndicalistische Vrouwen Beweging (SVB); een neef van zijn vader, Hendricus Alphonsus Sierhuis was afdelingsbestuurslid van Eendracht Maakt Macht (EMM), een aan de CPN gelieerde organisatie die zich bezig hield met huur- en werklozenacties. Nicolaas Sierhuis was zelf in 1934 lid geworden van de Communistische Partij Holland (CPH).

Begin mei 1938 besloot Nicolaas Sierhuis naar Spanje te gaan om mee te helpen in de strijd tegen het fascisme. Hij ging per trein naar Maastricht en omdat hij geen paspoort had ging hij lopend de grens over. Door België ging het weer per trein tot de grens met Frankrijk. Ook daar passeerde hij illegaal de grens, waarna hij zijn reis naar Parijs weer met de trein vervolgde. In Parijs meldde hij zich op het verzameladres Avenue Mathurin Moreau 8-12. Op 12 mei ging Sierhuis met ca. 80 internationale vrijwilligers naar Spanje. In Figueras kreeg hij een uniform en werd hij opgenomen in de 35ste divisie, bestaande uit drie Internationale Brigades. Hij kreeg zijn militaire opleiding in het Catalaanse stadje Montblanch, een kleine 100 km ten westen van Barcelona. Hierna werd hij ingedeeld in de 4de Compagnie, 42ste Bataljon van de XIde Internationale Brigade. (NB Enige tijd hiervoor waren alle bataljons van het Republikeinse leger doorgenummerd. Een brigade bestond in principe uit vier bataljons, dus het oude 2de Bataljon van de XIde Brigade werd het 42ste Bataljon.)

Sierhuis maakte het begin mee van de veldslag bij de Ebro. Deze slag, juli/augustus 1938, was een wanhoopsoffensief van het Republikeinse leger en een van de bloedigste veldslagen van de Spaanse Burgeroorlog, De 35ste divisie werd het zwaarst getroffen. In totaal vielen er aan Republikeinse kant in één maand tijd 30.000 doden en 45.000 gewonden. Sierhuis werd al bij het begin van de gevechten opgenomen in het hospitaal te Valls, ca. 20 km ten noorden van Tarragona. In september is hij weer terug aan het front.

Net als veel internationale brigadisten werd hij in de Spaanse communistische partij opgenomen. 

De Internationale Brigades werden tegen het eind van de burgeroorlog ontbonden.  Op een laissez-passer van de Nederlandse Legatie in Barcelona dd. 25-11-1938 kwamen meer dan 100 Nederlanders waaronder Sierhuis in december weer terug in Nederland. Hierna werd hij van zijn Nederlanderschap vervallen verklaard.

Nicolaas Sierhuis trouwde in 1940 met Margaretha Johanna Christina Pieterse. Uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren. Op het eind van de Duitse bezetting werd  Sierhuis opgepakt omdat hij weigerde te werken voor de arbeitseinsatz. Hij werd daarna via kamp Amersfoort (Häftling nr. 7025) ingezet als dwangarbeider om tankgrachten voor de IJssel-linie te graven in de buurt van Zwolle.

Na de oorlog was Nicolaas Sierhuis als havenarbeider en actief lid van de Eenheids Vakcentrale (EVC) betrokken bij diverse stakingen in de Amsterdamse haven. Hierdoor werd hij september 1950 ontslagen bij de SHB (Samenwerkende Havenbedrijven: een havenpool van losse havenarbeiders).

Sierhuis was in 1947 gescheiden en hertrouwde in 1950 met Johanna Maria van den Berg. In 1954 kreeg hij zijn Nederlanderschap terug. Op 5 maart 1977 is hij in Amsterdam overleden.

Bronnen: 
  • Stadsarchief Amsterdam
  • Noord-Hollands Archief, nummer toegang 307, inv.nrs 160,161 - Parket van de Procureur-Generaal te Amsterdam 1930-1939
  •  Militieregisters Nederland
  • CID: http://resources.huygens.knaw.nl/pdf/cid/2200-2299/2232.pdf - BVD 59/76 -Door de CID opgestelde lijst van links-extremistische personen geordend per gemeente, met alfabetische klapper,1939.
  • info van Eddy van de Pluijm, onderzoeker kamp Amersfoort
  • Anthony Beevor, The Battle for Spain, Weidenfeld & Nicolson (2006)
  • Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.404-L.76
Auteur: 
Ton Hegeraad
Laatst gewijzigd: 
04-11-2018
Overige gegevens
Sekse: 
man
Beroep: 
Havenarbeider
Overtuiging: 
Communist
Adres: 
Bloemstraat 38
Woonplaats: 
Amsterdam
Datum vertrek Nederland/aankomst Spanje: 
19-05-1938
Datum terugkeer: 
00-12-1938
Nederlanderschap afgenomen: 
ja
Nederlanderschap teruggegeven: 
1954
Vader: 
Nicolaas Josephus Sierhuis
Beroep vader: 
Los werkman
Moeder: 
Geertruida Helmken
Datum getrouwd: 
15-05-1940
Partner: 
Margaretha Johanna Christina Pieterse
Kinderen: 
3 kinderen
Datum getrouwd 2: 
15-11-1950
Partner 2: 
Johanna Maria van den Berg