Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Dr. Voet, in het dagelijkse leven bekend als Ies, werd geboren in Amsterdam op 20 november 1913, als derde zoon van Herman Isidore Voet en Maria Boom. Het was een joods gezin, echter niet godsdienstig. Na hem kregen zijn ouders later nog een dochter, Lies (zij werd later moeder van de bekende Ischa Meijer). Zijn beide ouders waren diamantslijpers. Zijn vader was actief in de vakbond ANDB en werd op den duur secretaris van de bond. Dat bleef hij tot de Duitse inval. Het was thuis een typisch arbeiders-gezin, met politieke banden met de SDAP. Het adres van dr. Ies Voet in alle gegevens is gewoon het adres van zijn ouders: Amsteldijk 99, 2 hoog, Amsterdam. Zover bekend woonde hij steeds in Amsterdam.

Dr. Voet ging plotseling in 1937 als vrijwilliger naar Spanje, en sneuvelde er al in maart 1938, aan het front, waarschijnlijk op 31 maart, als legerarts vrijwillig in dienst bij de Republikeinse internationale brigade. Heeft dus slechts de leeftijd van 24 jaar bereikt.

Er is niet zoveel over hem bekend, dit komt vooral omdat sinds 1940 de joodse gemeenschap in Nederland veel te lijden kreeg, en later grotendeels werd vermoord. De vader van Ies Voet is in Sobibor vergast in 1943, zijn moeder stierf nog in bezet Amsterdam, in 1941. Een broer en zus gingen in de onderduik. De oudste broer emigreerde in 1939 naar de VS. Documentatie is grotendeels verdwenen in de oorlog. De weinige foto's die wij tegenwoordig nog hebben zijn allen uit zijn jongere jaren, niet uit Spanje.

Ies Voet was een bijzonder goede leerling en kon al op zijn 16e toetreden tot de universiteit van Amsterdam. Hij studeerde medicijnen, met een extra expertise in scheikunde. Op de leeftijd van 23 promoveerde hij reeds. Dat was in 1937. In zijn studententijd was hij lid geweest van de socialistische studenten-vereniging, later ook van de (joodse) zionistische studenten-vereniging. Hij was als student lid van het eerste bestuur van de zionistische vereniging Poalé Zion, opgericht in september 1933. In hun blad "Koemie Oerie" zijn twee politiek getinte artikelen van hem verschenen: in november 1933 en in januari/februari 1935. Die gaan over Zionisme, joden, en hun immigratie naar het toenmalige Palestina.

Bij het behalen van de dr. titel in 1937 vertrok hij voor een vakantie naar Parijs. Er bestaat een brief van een nichtje van hem die trouwde op 24 maart 1937, en die vermeldde dat Ies Voet niet op haar bruiloft aanwezig was (zijn ouders waren er wel) omdat hij op diezelfde dag naar Parijs was vertrokken. Waarschijnlijk is hij toen in Parijs benaderd door activisten van de internationale brigade. Hij werd daar overtuigd dat zijn plaats als arts op dat moment in Spanje was. Over zijn besluit direct door te reizen naar Spanje werden zijn ouders per verassende brief geinformeerd. Zijn familie in Nederland heeft hem daarna nooit meer gezien.

In Spanje werkte hij als arts in de regio Albacete. Hij werd later de leidende arts in het "Nederlandse ziekenhuis" in Villa Nueva de la Jara, ca. 50 km.ten noorden van Albacete. Er bestaat een gedetailleerd verslag van Jef Last (in zijn boek De Spaanse Tragedie), die dr. Ies Voet bezocht in dat ziekenhuis en onder de indruk kwam van zijn slagvaardige beleid aldaar. Tevens bestaat er een verslag (geschreven in Rotterdam in 1986) van de verpleegster Jenny Timmerman- Schaddelee, die samen met dr. Ies Voet in dat ziekenhuis heeft gewerkt.

Tijdens de opmars van de Franco troepen in maart 1938 is dr. Ies vertrokken naar het front, dat noordelijker ontstond. Hij heeft zijn Nederlandse familie daarvan nog per brief kunnen informeren. Begin april arriveerde in Nederland een telegram waaruit bleek dat hij "vermist" was. Volgens een bericht van dr. B. H. Sajet is hij waarschijnlijk als bataljonsarts (mogelijk abusievelijk) met een ambulance een dorp binnengereden, dat juist door Franco's leger was ingenomen. Deze oudere arts - Ben Sajet - had dr. Voet eerder in Albacete als arts zien werken, en had ook een correspondentie gehad met hem.

Na dit bewuste telegram is er nooit meer iets duidelijks over het einde van dr. Ies Voet vernomen. Hij heeft geen bekend graf. Zijn tweede broer trouwde op 27 april 1938 in Amsterdam, en de toenmalige onzekerheid over het lot van dr. Ies Voet overschaduwde uiteraard deze gebeurtenis.

Er zijn later twee kinderen naar hem genoemd: eerst de oudste zoon van zijn oudste broer, dat is dr. Donald (Isidore) Voet, geboren in november 1938, geëmigreerd als klein kind naar de VS, werd later professor in de scheikunde in Philadelphia, in 2016 nog steeds in leven en actief.  Daarna nog de tweede zoon van zijn tweede broer, dat was in december 1940. Deze Ies Voet is als kind geëmigreerd naar Israel in 1949, en gestorven in Israel, op 7 maart 2016.

Enige details over dr. Ies Voet en zijn positie in het gezin zijn te lezen in het boek van dr. Evelien Gans; "Jaap en Ischa Meijer", op pagina's 126 – 127.