Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Nicolaas Sierhuis groeide op in diverse Amsterdamse volksbuurten (Nieuwmarktbuurt, Staatsliedenbuurt, Vogeldorp en Tuindorp Nieuwendam in Noord, en vanaf zijn elfde in de Jordaan). Hij was het oudste kind in een gezin met nog vier zusters. Na de lagere school en 1½  jaar ULO  was hij loods-administrateur bij een scheepvaartkantoor, kelner in een bioscoop, chauffeur en havenarbeider.

In 1932 werd hij goedgekeurd voor militaire dienst. Op 16-02-1933 werd hij ingelijfd bij het 18de regiment infanterie, maar vertrok een maand later al: “..met bewijs van ontslag wegens gebreken…”.

Hij kwam uit een linksradicale familie. Zijn vader, Nicolaas Josephus Sierhuis stond bekend als communist; een nicht van zijn vader, Belia Maria Sierhuis was bestuurslid van de Syndicalistische Vrouwen Beweging (SVB); een neef van zijn vader, Hendricus Alphonsus Sierhuis was afdelingsbestuurslid van Eendracht Maakt Macht(EMM), een aan de CPN gelieerde organisatie die zich bezig hield met huur- en werklozenacties.
Nicolaas Sierhuis was zelf in 1934 lid geworden van de Communistische Partij Holland (CPH).

Begin mei 1938 besloot Nicolaas Sierhuis naar Spanje te gaan om mee te helpen in de strijd tegen het fascisme. Hij ging per trein naar Maastricht en omdat hij geen paspoort had ging hij lopend de grens over. Door België ging het weer per trein tot de grens met Frankrijk. Ook daar passeerde hij illegaal de grens, waarna hij zijn reis naar Parijs weer met de trein vervolgde. In Parijs meldde hij zich op het verzameladres Avenue Mathurin Moreau 8-12. Op 12 mei ging Sierhuis met ca. 80 internationale vrijwilligers naar Spanje. In Figueras kreeg hij een uniform en werd hij opgenomen in de 35ste divisie, bestaande uit drie Internationale Brigades. Hij kreeg zijn militaire opleiding in het Catalaanse stadje Montblanch, een kleine 100 km ten westen van Barcelona. Hierna werd hij ingedeeld in de 4de Compagnie, 42ste Bataljon van de XIde Internationale Brigade.(NB Enige tijd hiervoor waren alle bataljons van het Republikeinse leger doorgenummerd. Een brigade bestond in principe uit vier bataljons, dus het oude 2de Bataljon van de XIde Brigade werd het 42ste Bataljon.)

Sierhuis maakte het begin mee van de veldslag bij de Ebro. Deze slag, juli/augustus 1938, was een wanhoopsoffensief van het Republikeinse leger en een van de bloedigste veldslagen van de Spaanse Burgeroorlog, De 35ste divisie werd het zwaarst getroffen. In totaal vielen er aan Republikeinse kant in één maand tijd 30.000 doden en 45.000 gewonden. Sierhuis werd al bij het begin van de gevechten opgenomen in het hospitaal te Valls, ca. 20 km ten noorden van Tarragona. Op 28 augustus was hij weer terug aan het front. Net als veel internationale brigadisten werd hij in de Spaanse communistische partij opgenomen.

De Internationale Brigades werden tegen het eind van de burgeroorlog ontbonden.  Op een laissez-passer (de zgn. Lijst Schlosser) van de Nederlandse Legatie in Barcelona dd. 25-11-1938 kwamen 115 Nederlanders waaronder Sierhuis  op 5 december  weer terug in Nederland. Hierna werd hij van zijn Nederlanderschap vervallen verklaard.

Nicolaas Sierhuis trouwde in 1940 met Margaretha Johanna Christina Pieterse. In dit huwelijk werden drie kinderen geboren. Op 9 augustus  1944 werd  Sierhuis opgepakt en ingesloten in het cellencomplex van het Amsterdamse hoofdbureau van politie, omdat hij weigerde te werken in Duitsland, de zgn. Arbeitseinsatz. Hij werd op 11 september overgebracht naar het SS-kamp Amersfoort en ingeschreven als Häftling nr.7025. Daarvandaan werd hij op 26 september ingezet om als dwangarbeider tankgrachten voor het Duitse leger te graven in de buurt van Zwolle.

Na de oorlog was Nicolaas Sierhuis als havenarbeider en actief lid van de - onder invloed van de CPN staande - Eenheids Vakcentrale (EVC) betrokken bij diverse stakingen in de Amsterdamse haven. Hierdoor werd hij september 1950 ontslagen bij de SHB (Samenwerkende Havenbedrijven: een havenpool van losse havenarbeiders). In augustus 1950 stond hij in een politierapport vermeld: “... was één der meest op de voorgrond tredende raddraaiers”.

Sierhuis was in 1947 gescheiden en was in 1950 hertrouwd en ging in Tuindorp Nieuwendam in Amsterdam-Noord wonen. Zowel in zijn eigen familie als in zijn schoonfamilie waren veel mensen lid van de CPN. Zelf was hij niet meer politiek actief maar wel lid van de bij de EVC aangesloten Chevofa (Algemene Bond van Werkers in de Chemische-, Voedings- en Fabrieksmatige Bedrijven).
Hij kreeg later zijn Nederlandse nationaliteit weer terug. Nicolaas Sierhuis overleed op de leeftijd van 63 jaar.