Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

De vader van Henk Bakker was eerst huisschilder en daarna Rotterdams politieagent, maar dat weerhield Henk er niet van om later links te worden, de Volksfrontregering in Spanje te hulp te schieten en zich in de Tweede Wereldoorlog aan te sluiten bij het communistische verzet tegen de Duitse bezetter.

Henk was nummer negen in een gezin met tien kinderen. In zijn jonge jaren was hij zeeman en in de jaren twintig was hij vrijwilliger in het leger van de Verenigde Staten. Daarna had Henk Bakker ook andere – uiteenlopende - baantjes: rijwielstallinghouder, baas van een koffiehuis en portier.

Vier maanden na hun huwelijk in 1935 - onder de rook van Rotterdam in het dorp Poortugaal - vertrokken Henk en zijn vrouw naar Amsterdam. Bakker was lid geworden van de CPN. Ze woonden eerst in de Amsterdamse binnenstad, maar vlak voor zijn vertrek naar Spanje waren ze verhuisd naar de Oosterparkbuurt.

Tot de zomer van 1937 was de personeelsadministratie van de Internationale Brigades vrij summier. De naam van Henk Bakker wordt vermeld in het archief van de Internationale Brigades in Moskou. Hij staat op een lijst met gerepatrieerde Nederlandse kameraden van eind 1937. Als aankomstdatum staat hierop vermeld: 27-11-1936. Zeer wel mogelijk is hij – als ex-zeeman - net als Cornelis Overbeeke, Kees Verhoeve en Jan Daalder, ingedeeld geweest bij de Spaanse Marine in Cartagena. In ieder geval waren ze alle vier op 27 november 1936 in Spanje aangekomen en staan ze alle vier op dezelfde repatriëringslijst opgemaakt op de “Base de las Brigades Internacionales – Estado Mayor” van 16 juli 1937.
Henk Bakker moet zonder problemen met de Nederlandse autoriteiten weer in Amsterdam zijn teruggekeerd, want zijn Nederlanderschap raakte hij niet kwijt.
Hierna was hij actief in het “Algemeen Vluchtelingen Comité” (AVC). Deze organisatie hield zich bezig met hulp aan mensen die waren gevlucht voor het naziregime in Duitsland, die door de Nederlandse regering niet waren toegelaten en daardoor illegaal in Nederland verbleven.

In de Tweede Wereldoorlog was Henk Bakker betrokken bij de communistische verzetsgroep “De Waarheid”. Hij was actief in de hulp bij het onderduiken van joden en de distributie van de verzetskrant “De Waarheid”.
Bakker werd in 1944 opgepakt en na een veroordeling door het Duitse Obergericht op 10 augustus van dat jaar door de SD (Sicherheits Dienst) overgebracht naar het SS-kamp Amersfoort en kreeg daar het kampnummer 4667. Twee maanden later ging hij mee in een groot gevangenentransport naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg. Daar wordt Henk Bakker ingeschreven als Häftling nr. 56629. Vier maanden later en ongeveer 150 kilometer zuidelijker overleed Henk Bakker, 44 jaar oud, in een zgn. Aussenlager van Neuengamme. “Todesursache: Allgemeine Schwäche / Tbc”