Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Jan Kramer groeide op in de Amsterdamse Schinkelbuurt, bij het begin van de Amstelveenseweg en tegenover het Vondelpark. Aanvankelijk was Jan enig kind maar toen hij zeven was kwam er een zusje bij. Na de lagere school ging Jan Kramer naar de 3-jarige HBS, daarna deed hij opleidingen tot tekenleraar en reclametekenaar. Zijn militaire dienstplicht vervulde hij bij de Koninklijke Marine. Voordat Jan Kramer naar Spanje vertrok, woonde zijn vier jaar oudere vriend Steef Grose bij hem in in zijn woning in Amsterdam-West.

Als hij eind januari 1937 naar Spanje vertrekt zegt hij deze woning op en laat zich weer bij zijn ouders in de Veerstraat inschrijven.
Samen met Steef Grose komt hij begin februari 1937 aan in Spanje. Steef - bij het Nederlandse leger in 1930 afgezwaaid als sergeant bij het 5de  Regiment Infanterie - vecht diezelfde maand nog aan het Jaramafront in het Thälmann Bataljon van de XIde Internationale Brigade als aanvoerder van een ploeg Nederlanders. Of Jan Kramer ook deel van deze eenheid uitmaakt is niet bekend. Mogelijk zit hij - vanwege zijn marine-dienst in Nederland - bij de Spaanse Republikeinse Marine.
Een oproep voor militaire dienst of voor herhalingsoefeningen in het eigen land was een reden voor internationale vrijwilligers om met verlof naar huis te mogen gaan. Zo ook voor Jan Kramer. Hij staat op lijst van de:
“Base de las Brigadas Internationales – Estado Mayor, Albacete 6de Juillet de 1937,liste des camarades repatriés le 4 et 5 Juillet.”
En vermeld als:
“KRAMER Hendriches Johannes - Hollandais. Se rend en Hollande pour des raisons de service militaire. Domicile: Haarlemmermeerstraat, 92 à Amsterdam. 150 pes.”
Dus van de Generale Staf van de Internationale Brigades mag Jan Kramer vanwege herhalingsoefeningen terug naar Nederland. Hij krijgt 150 pesetas mee - half 1937 circa 16 gulden - een arbeiders weekloon in Nederland.
Het adres Haarlemmermeerstraat is de nieuwe woning waar hij met zijn toekomstige vrouw gaat samenwonen.
Hij is - na vijf maanden in Spanje te zijn geweest - terug in Nederland zonder dat zijn verblijf in Spanje bij de Nederlandse autoriteiten bekend is geworden en raakt hierdoor zijn Nederlands staatsburgerschap niet kwijt. 

Tijdens de Duitse bezetting werd Jan Kramer door het Amsterdamse GAB (Gewestelijk Arbeids Bureau) gedwongen om in de Duitse oorlogsindustrie te werken. In maart 1942 vertrok hij samen met 18 andere metaalarbeiders als metaaldraaier naar de fabriek van de Dürener Metallwerke in Berlijn.

Na de Tweede Wereldoorlog nam Jan Kramer zijn oude beroep van reclametekenaar weer op en woonde met zijn tweede vrouw en kind in de Amsterdamse Watergraafsmeer. In 1956 ging hij als toneelmeester werken voor de NTS (nu NOS) en verhuisde het gezin Kramer naar een nieuwbouwwoning in Hilversum. Hij overleed in Hilversum op 66-jarige leeftijd.