Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Herman Schregardus groeide op in de Amsterdamse Pijp in een gezin met vijf kinderen. Hij deed na de lagere school nog drie jaar een vervolgopleiding en werkte op kantoor bij een wijnhandel. Op zijn 20ste  was hij een half jaar in militaire dienst bij het 5de  Regiment Infanterie. Na zijn trouwen in 1928 begon hij een rijwielhandel in de Indische-buurt en vanaf 1930 een handel in elektronica in de Pijp.

Op 4 oktober 1939 is Herman Schregardus gehoord door de politie Amsterdam in verband met zijn verblijf in Spanje. Hij verklaart dat hij op 17 december 1936 naar Spanje is vertrokken in gezelschap van Luuk van der Gragt, Barend de Vos en Hendrik Claassen. Van der Gragt zou voor het reisgeld hebben gezorgd. Als belangrijkste reden geeft Schregardus zijn werkloosheid op. Hij verklaart dat hij in Spanje nooit zijn paspoort heeft afgestaan en ook nooit militaire kleding heeft gedragen. Dan doet hij een verklaring die op zijn zachtst gezegd merkwaardig genoemd kan worden: hij zegt dat hij in het wapenarsenaal heeft gewerkt van "de Russische Ambassade te Albacete". De dienstdoende politieman moet geen flauw idee hebben gehad van de situatie in Spanje, uiteraard was er geen Russische ambassade in Albacete en het wapenarsenaal waar Schregardus naar verwijst zal dat van de Internationale Brigaden zijn geweest. Maar hij verklaart ook dat hij nooit tot de Internationale Brigaden is toegetreden. Na drie maanden had hij verlof gekregen en was hij naar Barcelona gegaan waar zijn Nederlandse paspoort op 27 april 1937 is afgestempeld. Dertig april is hij terug in Amsterdam maar hij heeft besloten toch weer naar Spanje terug te gaan. Hij verblijft eerst drie weken in Frankrijk, op 6 juni is hij bij Figueras maar wordt daar ziek. Op de mededeling dat hij wel door kan naar Albacete maar zich daar dan bij de Internationale Brigaden moet aansluiten, steekt hij opnieuw de grens met Frankrijk over, werkt weer een paar weken in Frankrijk en is half augustus terug in Nederland.

Zijn verklaringen aan de politie Amsterdam doet hij in oktober 1939, hij is op dat moment gemobiliseerd en korporaal geworden. Hij verklaart dat hij met het communisme heeft gebroken en de democratische beginselen te zijn toegedaan.

Officier van justitie Van Dullemen meent dat niet kan worden aangetoond dat Schregardus in Spaanse krijgsdienst is geweest – volgens hem vertelt hij maar wat over zijn avonturen in Spanje. "Er had natuurlijk huiszoeking gedaan moeten worden bij de CPN" is de conclusie van de officier.

Gustav vertelt een ander verhaal: Schregardus zou inderdaad geweigerd hebben naar het front te gaan en kreeg een baantje op de basis in Albacete. In maart '37 had hij repatriëring aan gevraagd omdat hij 'als leider van de bond van Sovjetvrienden' aan verkiezingen deel moest nemen. Hij zou als ongewenst element uit Spanje zijn gezet.

Op het thuisfront was ook niet alles pais en vree geweest. Zijn vrouw en hij scheidden in 1938, maar een jaar later trouwden ze weer. Na de Tweede Wereldoorlog woonde hij in de Transvaalbuurt.