Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

De gezinskaart van Eliezer de Beer is een staalkaart van de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Zijn ouders, zijn echtgenote en zijn vier kinderen - geboren tussen 1920 en 1931 - zijn allen tussen mei en juni 1943 vermoord in Sobibor. Eliezer zelf vindt in 1943/1944 de dood in Auschwitz. Maar één broer, Benjamin, heeft de oorlog overleefd.

Over Eliezer is het een en ander bewaard gebleven in het Belgisch archief Kazerne Dossin, waarvan het Joods Museum van Deportatie en Verzet onderdeel is. Daar bevinden zich de documenten van de Belgische vreemdelingenpolitie waaruit blijkt dat de Beer in de jaren '20 verschillende malen geprobeerd heeft werk te vinden in Luik en omgeving, voor een deel in de kolenmijnen. Rond 1930 vestigt hij zich opnieuw in Nederland maar gegevens over zijn beroep ontbreken. In januari 1938 komt hij aan in Spanje om er maar korte tijd te blijven. Al in april gaat hij er met acht andere Nederlanders van door. Ze weten een militair voertuig in beslag te nemen en rijden daar mee naar Frankrijk waar de groep uit elkaar gaat. In het verslag van de Nederlandse consul in Parijs van 11 mei 1938 wordt over enkele andere (Krottje, Oomkens, Weerdenburg, van der Biezen) wel het een en ander gemeld maar van de Beer is alleen 'Eli de Beer' opgetekend. Waarschijnlijk heeft hij de terugreis in zijn eentje geregeld en het lijkt er ook op dat het hem gelukt is ongezien de grens over te komen. Als hij vanaf oktober 1938 opnieuw probeert om werk te vinden in België en zich dus moet melden bij de vreemdelingenpolitie wordt er nergens gewag gemaakt van zijn reis naar Spanje. 3 maart 1939 wordt er door de officier van justitie in Almelo  een uittreksel uit het strafregister opgevraagd. Strafbaar feit: door de krijgsraad is hij in juni 1917 veroordeeld tot een geldboete vanwege het zich 'bedienen van andermans verlofpas'. In februari 1939 laat de vreemdelingenpolitie van Luik weten dat de vreemdeling Eliezer de Beer de stad niet heeft verlaten. Eliezer de Beer werd op 22 mei 1943 de Dossinkazerne binnengebracht. Op 2 augustus '43 kwam hij in Auschwitz aan. De datum van zijn overlijden is onbekend.