Volgens de Centrale Inlichtingendienst CID was Theo Hermens in 1937 ‘tijdelijk voorz. Afd. CPN’. Dat moet dan de eerste helft van dat jaar zijn geweest, want in augustus 1937 arriveert hij in Spanje. Gustav meldt dat hij al vrij snel zware tyfus kreeg en lang in ziekenhuizen heeft gelegen. In het voorjaar van 1938 onderneemt hij een poging om naar Nederland terug te gaan, in gezelschap van Cornelis Botterman en Willem Schaumbach. Vlak bij de grens worden ze gearresteerd en teruggestuurd naar Albacete. Volgens Gustav zou Hermens gevangen hebben gezeten in Castelldefels, bij Barcelona. Hij komt uiteindelijk naar Nederland terug met het grote transport van 5 december 1938.
Daarna komen we zijn naam nog een paar keer tegen in dossiers van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. In 1954 weet de dienst te melden dat er bij hem thuis – op zolder- filmvoorstellingen van Russische films worden gegeven. In 1966 – als hij een reisdocument aanvraagt voor familiebezoek in Duitsland – blijkt hij nog steeds statenloos te zijn. Maar – meldt de politie Nijmegen – er is ‘in politiek en crimineel opzicht niets ten nadele bekend’.
- Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Justitie: Rijksvreemdelingendienst (RVD) en Taakvoorgangers, nummer toegang 2.09.45, inventarisnummer 1569
- Nationaal Archief 2.09.45, Den Haag, Ministerie van Justitie: Rijksvreemdelingendienst (RVD) en Taakvoorgangers, nummer toegang 2.09.45, inventarisnummer -1569
- Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.35-L.83
- Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.403-Ll.3, 6, 18-19, 28
- Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.404-L.32
- “Sie werden nicht durchkommen”, Deutsche an der Seite der Spanischen Republik und der Sozialen Revolution, van Werner Abel en Enrico Hilbert , Verlag Edition AV, 2015