Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Theodorus Hermens, roepnaam Theo, is geboren op 20 maart 1913 in Nijmegen. Zijn moeder overlijdt in 1919 en Theo gaat naar zijn grootouders in Hengelo. Hij gaat daar naar de ambachtsschool. Als hij het diploma behaald heeft vertrekt hij weer naar Nijmegen waar hij verschillende baantjes heeft. Hij trouwt in 1924 met Louisa Maria Pardoel. Ze krijgen 2 kinderen.

Volgens de Centrale Inlichtingendienst CID was Theo Hermens in 1937 ‘tijdelijk voorz. Afd. CPN’. Dat moet dan de eerste helft van dat jaar zijn geweest, want in augustus 1937 arriveert hij in Spanje, samen met Anthon Bonnee, Joop Doornekamp, Mathijs van der Klis en Johan van Ewijk. Gustav meldt dat hij al vrij snel zware tyfus kreeg en lang in ziekenhuizen heeft gelegen. In het voorjaar van 1938 onderneemt hij een poging om naar Nederland terug te gaan, in gezelschap van Cornelis Botterman en Willem Schaumbach. Vlak bij de grens worden ze gearresteerd en teruggestuurd naar Albacete. Volgens Gustav zou Hermens gevangen hebben gezeten in Castelldefels, bij Barcelona. Hij komt uiteindelijk naar Nederland terug met het grote transport van 5 december 1938.

Tijdens de bezetting heeft hij meegeholpen met de verspreiding van de illegale Waarheid. Maar hij zou ook gewerkt hebben voor de Organisation Todt, een bouwmaatschappij uit Nazi-Duitsland. Hij zou als grondwerker hebben gewerkt bij de aanleg van een vliegveld. In hoeverre dit vrijwillig was of in het kader van de Arbeidseinsatz is niet duidelijk. Na de oorlog heeft hij nog een tijdje voor de Geallieerden gewerkt.

Daarna wordt hij in de gaten gehouden door de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Hij is lid van de CPN en colporteur voor De Waarheid. Hij levert ook geschreven bijdragen aan deze krant. In 1947 doet hij aanvraag voor de teruggave van zijn Nederlanderschap, maar dat wordt op grond van zijn politieke activiteiten afgewezen. In 1953 doet hij dat opnieuw, met hetzelfde resultaat.

In 1954 weet de dienst te melden dat er bij hem thuis – op zolder- filmvoorstellingen van Russische films worden gegeven. In 1966 – als hij een reisdocument aanvraagt voor familiebezoek in Duitsland – blijkt hij nog steeds stateloos te zijn. Maar – meldt de politie Nijmegen – er is ‘in politiek en crimineel opzicht niets ten nadele bekend’. In 1977 wordt hij uiteindelijk gerenaturaliseerd.