Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Nicolaas was enig kind  van een marineman, later koopvaardijmatroos, bootsman op de grote vaart en leraar op de Amsterdamse Zeevaartschool. Hij was vernoemd naar zijn opa van vaderskant, een voormalig zeeman en agent van politie in Amsterdam. Nicolaas woonde tot zijn vijftiende jaar op Kattenburg en het nabijgelegen Kadijksplein en de Hoogte Kadijk. Hij werd bankwerker en moest in 1924 in militaire dienst bij het 18de  Regiment Infanterie.

Over de tijd die Nicolaas Willenbroek in Spanje doorbracht is weinig bekend. Hij moet in december 1936, als één van de eerste Nederlanders in Spanje zijn aangekomen. Maar het archiefmateriaal van de Internationale Brigades van de laatste drie maanden van 1936 en de eerste helft van 1937 is vrij summier.

Op 7 december 1936 wordt hij opgenomen in de Internationale Brigades en wordt later ingedeeld bij de genieafdeling van de XVde Brigade, opgericht in februari 1937. De XVde Internationale Brigade vecht - samen met de XIde, XIIde, XIIIde en 150ste  Internationale Brigades in de slag bij Brunete in de zomer van 1937. Dit was een Republikeins offensief bedoeld om de – gedeeltelijke – omsingeling van Madrid ongedaan te maken.
Deze slag bij Brunete duurt drie weken, vindt plaats in de maand juli van 1937 en wordt uitgevochten in de door de zon geblakerde hoogvlakte ten westen van Madrid. In de zinderende hitte had men constant gebrek aan drinken. Dit vanwege de door oorlogshandelingen en gebrekkige organisatie haperende aanvoer van voorraden. De verliezen aan de republikeinse kant zijn enorm. Na afloop van de slag is meer dan de helft van de interbrigadisten  gesneuveld of zwaar gewond. Ook Nicolaas Willenbroek raakt gewond en wordt op 12 juli opgenomen in een hospitaal in Madrid. Hierna staat hij op een lijst van een “Commission Medicale” van 14 augustus van dat jaar. Bij hem wordt dan vermeld: “nervosité” met het advies 15 dagen Benicasim.
Benicasim is een stadje aan de Middellandse Zee waar het hospitaal van de Internationale Brigades gevestigd is in veertig geconfisqueerde vakantie-villa’s van rijke Spanjaarden. Met “nervosité” zal dus wel geen “zenuwachtigheid” bedoeld zijn maar eerder “shellshock”,  of wat men tegenwoordig PTSS (posttraumatisch stresssyndroom) noemt. Volgens het medisch advies zou Nicolaas na 15 dagen weer geschikt zijn voor het front. Of hij daarna bij de Internationale Brigades is ingezet in de slag om Belchite (24 augustus tot 7 september 1937) is niet bekend.
Op een verzamellijst uit 1938 van niet meer actieve interbrigadisten staat achter zijn naam “21.9.1937 inutil total.-”, dus ingaande 21 september 1937 totaal ongeschikt. Op lijsten van eind 1937 van Nederlandse vrijwilligers staat hij vermeld bij de gerepatrieerde kameraden.
Omdat Nicolaas Willenbroek met toestemming van de Republikeinse Regering naar huis mag kan hij met de vereiste papieren terug naar Nederland en wordt zijn Spaanse krijgsdienst bij de Nederlandse autoriteiten niet bekend. Hierdoor raakt hij zijn Nederlandse nationaliteit niet kwijt.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Nicolaas Willenbroek  expeditie-medewerker en was in de kost bij het echtpaar Mol  in de Admiralenbuurt in Amsterdam-West en in Buitenveldert in Amsterdam-Zuid.