BRASSER, Willem

Willem
Brasser
Geboren:
Beverwijk
14 mei 1914
Levensbeschrijving: 

Op 15 juli 1938 schrijft het Nederlandse consulaat te Parijs aan “Zijner Excellentie den Heere Minister van Buitenlandsche Zaken te ’s Gravenhage” dat Willem Brasser zich bij het consulaat heeft vervoegd.

Brasser was in de maand mei op eigen kosten naar Marseille gereisd, in gezelschap van een zekere Teun Veenstra uit Beverwijk. In Marseille hadden zij zich ingescheept op de ‘Ciudad de Barcelona’. Dit schip was onder de Spaansche kust getorpedeerd. Brasser had zich kunnen redden, Veenstra was omgekomen. Brasser had een jaar in Spanje doorgebracht en had gewerkt in verschillende hospitalen. Het lijkt mij niet uitgesloten dat hij eveneens aan het front heeft gediend. Hij was althans tijdens zijn verblijf in Spanje gewond geraakt, waarvan hij thans nog de gevolgen ondervond. De Spaansche autoriteiten hadden hem naar Parijs doen terugkeeren.”

Willem Brasser is in gezelschap van Simon Koperenberg, ze hebben geen van twee legitimatiepapieren en de consul vervolgt:

Aangezien m.i. geen twijfel aanwezig was dat beide bovengenoemde personen in Spaanschen staatsdienst waren geweest en ik aanneem dat zij dientengevolge het Nederlanderschap hebben verloren, heb ik hun allen steun en hulp geweigerd, waarop zij verklaarden dat zij desondanks naar Nederland zouden gaan.”

Willem zou zijn hele leven last blijven houden van een stijve nek, vertelt Frans Vaars, zoon van de Spanjestrijder met dezelfde naam: Frans Vaars. “Geen van die gasten praatte over die tijd”, en hij kan het weten: Willem Brasser werd zijn tweede vader. Bij dezelfde razzia in Haarlem van december 1941 waarbij Frans Vaars werd opgepakt, wist Willem Brasser – net op tijd gewaarschuwd door zijn hospita – aan arrestatie te ontkomen. Willem fietste naar het huis van Vaars – en bleef daar de hele oorlog ondergedoken. Vaars overleefde het concentratiekamp niet. In 1948 – nadat Willem Brasser zijn nationaliteit had teruggekregen – trouwde hij met de weduwe van Vaars en werd “tweede vader” van Frans jr. Frans jr: “Hij is een goeie vader voor me geweest, een goeie man ook voor mijn moeder. Eigenlijk ben ik het kind van twee Spanjestrijders.”

Bronnen: 
  • Interview met Frans Vaars jr, mei 2012
  • "De eerste Beverwijkse slachtoffers van het fascisme", door Jan van der Linden, Historisch Genootschap Midden-Kennemerland ledenbulletin 29 (2006)
  • Nationaal Archief 2.09.99(.01) Ministerie van Justitie, archief betreffende Oud-Spanjestrijders 1937-1941 (-1969): map 24
  • 2.05.03, Ministerie van Buitenlandse Zaken, A-dossiers 1815-1940, A-197-bis Spanje, Hulp en Bijstand i.v.m. onlusten in Spanje: doos 1676
  • Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.403-Ll.42-43
  • Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.2-D.108-L.190
Auteur: 
Yvonne Scholten
Laatst gewijzigd: 
29-02-2016
Overige gegevens
Sekse: 
man
Beroep: 
Los arbeider
Adres: 
Heemskerkerweg 36
Woonplaats: 
Beverwijk
Datum vertrek Nederland/aankomst Spanje: 
01-06-1937
Datum terugkeer: 
04-08-1938
Gewond: 
ja
Nederlanderschap afgenomen: 
ja
Nederlanderschap teruggegeven: 
03-03-1948
Vader: 
Franciscus Antonius Brasser
Beroep vader: 
arbeider
Moeder: 
Eva Catharina Metselaar