JANSSEN, Henri

Hendrikus Hubertus
Janssen
Geboren:
Melick en Herkenbosch
7 juli 1889
Overleden:
Amsterdam
24 januari 1950
Levensbeschrijving: 

Over de jeugd van Henri Janssen is weinig bekend. Hij had voor zover bekend minstens zeven broers en zusters. Toen hij twee jaar oud was verhuisde het gezin naar België.
In 1919 trouwde Henri in Kerkrade. Hij was toen mijnwerker. In 1927 kwam hij vanuit Antwerpen – alleen – aan in Rotterdam. Een jaar later was hij daar weer vertrokken en dook hij - vanuit Luik - op in Amsterdam. Henri was zeeman geworden en als hij in Amsterdam aan wal was, was hij meest bij iemand inwonend of verbleef hij in een opvanghuis of logement. Hij was lid geworden van de International Transportworkers Federation (ITF) en de CPN en was - zoals de meeste zeelui in de crisistijd van de jaren dertig - vaak werkloos.

In 1937 gaat hij samen met vele andere internationale vrijwilligers, waaronder de Nederlanders Daan Dollé, Jan Olfers, Joop Ruygrok en Jacob Smit, de grens over bij het bergplaatsje Setcases in de Pyreneeën en op 4 juli komen ze aan in Albacete. Eén dag voor zijn 48ste  verjaardag wordt Henri opgenomen in de Internationale Brigades.

Henri Janssen heeft deel uitgemaakt van zowel de XIde  als de XVde Internationale Brigade en bleef tot oktober 1938 in Spanje. Misschien heeft hij in juli 1937 nog de slag om Brunete meegemaakt. De XVde Brigade werd ook ingezet in de winterslag om Teruel, de XIde Brigade vocht in de nabij gelegen Alfambra-vallei. Beide brigades werden gedecimeerd in het nationalistische Aragonoffensief van maart/april 1938.
Vermoedelijk heeft Henri Jansen in januari en/of februari in een hospitaal gelegen.

Als gevolg van dit Franco-Aragonoffensief was de Spaanse Republiek in tweeën gesplitst. De meeste interbrigadisten die deze aanval hadden overleefd werden in het noordelijke deel – Catalonië – hergroepeerd. Ook Henri was daar bij. Hij wordt als cabo (korporaal) ingedeeld in het 42ste  bataljon, het tweede bataljon van de XIde Brigade. Henri neemt deel aan het laatste grote offensief van het Spaanse republikeinse leger: het Ebro-offensief in de zomer van 1938. Daar raakt hij op 8 of 9 september gewond. Dit en zijn leeftijd – hij is ondertussen 49 jaar! – zullen wel de redenen zijn geweest dat hij door de Spaanse regering wordt gerepatrieerd.

Op 25 oktober 1938 was hij terug in Amsterdam. Henri was al meer dan 10 jaar weg bij zijn vrouw, dus die had zich in 1937 in Maastricht van hem laten scheiden. Omdat hij zeeman was, geen familie had in Amsterdam en het logement op de Prinsengracht waar hij sinds begin 1937 verbleef niet had doorgegeven dat hij naar Spanje was vertrokken was het bij de Nederlandse autoriteiten niet bekend geraakt dat Henri Janssen in Spanje had gevochten.

Henri Janssen werd in de Tweede Wereldoorlog door het Gewestelijk Arbeids Bureau (GAB) in Amsterdam in 1941 gedwongen om in Duitsland te werken. Eerst werkte hij bij een kolenhandel in Wilhelmshafen, vanaf 1942 als stoker op de Rijnvaart. Na de oorlog werd hij ijzerwerker. Henri Janssen overleed in Amsterdam op 60-jarige leeftijd.

Bronnen: 
  • Regionaal Historisch Centrum Limburg – Burgerlijke Stand in Limburg
  • Stadsarchief Rotterdam
  • Stadsarchief Amsterdam - Indexen
  • Archief Internationale Brigades, Moskou
  • RGASPI F.545-Op.2-D.117-L.93
  • RGASPI F.545-Op.3-D.74-Ll.136-137
  • RGASPI F.545-Op.6-D.32-L.12
  • RGASPI F.545-Op.6-D.35-L.38
  • RGASPI F.545-Op.6-D.403-Ll.3,20-21
Auteur: 
Ton Hegeraad
Laatst gewijzigd: 
16-12-2022
Overige gegevens
Sekse: 
man
Beroep: 
zeeman
Overtuiging: 
Communist
Adres: 
Prinsengracht 138
Woonplaats: 
Amsterdam
Datum vertrek Nederland/aankomst Spanje: 
02-07-1937
Datum terugkeer: 
25-10-1938
Gewond: 
ja
Vader: 
Leonard Janssen
Beroep vader: 
Boterhandelaar
Moeder: 
Elisabeth Huskens
Datum getrouwd: 
06-05-1919
Partner: 
Anna Maria Smeets
Kinderen: 
1 dochter
Partner 2: 
Willemina de Lange