Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Leen kwam uit een Haags gezin met drie kinderen. Zijn vader was broodbakker en zijn moeder runde een schipperswinkel in het Haags Schippers kwartier. Leen was zelf van beroep markiezenmaker/timmerman. Uit zijn eerste huwelijk met Maria Jansen op 21-09-1932 kreeg hij een dochter en een zoon. Op 9-10-1940 is Leen hertrouwd met Tiny Kloostra. Uit dit huwelijk kreeg hij vier kinderen.

CPN
Leen vertelde weleens over de crisis in de jaren `30 met grote werkeloosheid. Als er geen werk was als markiezenmaker, huurde hij een bakfiets en ging de straat op om bloemen te verkopen. Hij moest steeds weer iets nieuws bedenken voor een inkomen. De ideeën werden besproken in een koffietent in de van Musschenbroekstraat te Den Haag. Daar werd ook over de politiek gesproken. Hij is mede door die gesprekken lid van de CPN geworden.

Spanje
Het besluit om naar Spanje te gaan kwam niet zomaar. Hij was al enige tijd actief in de opvang van Duitse vluchtelingen. Zij werden na de machtsgreep van Hitler door de Internationale Rode Hulp op gevangen. Door contacten met de vluchtelingen wist hij wat het fascisme aanrichtte in Duitsland. Toen de fascisten in Spanje de macht probeerden te grijpen, ontstond het knagende gevoel van onmacht. Een krantenfoto van het bombardement op Guernica (26 april 1937) gaf de doorslag om naar Spanje te gaan. Begin mei 1937 kreeg hij via het Internationale Rode Kruis een treinkaartje tot de Belgische grens. Via een smokkelpaadje ging hij de grens over en reisde vervolgens naar Parijs. Twee weken later was hij in een grote kazerne te Albacete. Hier kreeg hij een bliksem opleiding (zonder echte wapens) en een “uniform”. Dit tezamen met andere vrijwilligers van zo’n 42 nationaliteiten. Leen was actief aan diverse fronten.

Malaga front
Door een schrijnend gebrek aan ziekendragers is Leen ziekendrager geworden. Hij kreeg hiervoor een opleiding en heeft 3 maanden achter het front in een ziekenhuis gewerkt. Leen vertelde, dat ze de wapens en verbandtassen overnamen van degenen, die werden afgelost.

Cordoba front
Hier zat hij bij de 13e Brigade; deze bestond uit brigadisten van verschillende nationaliteiten, o.a. Fransen, Belgen, Joegoslaven en Polen. ‘De wapens kwamen rechtstreeks van de reparatie werkplaats', zo vertelde Leen.

Front bij Brunete
Leen schreef hier zelf over: ‘Dat was de zwaarste baan die ik ooit heb gehad. Vanuit Brunete ging ik met ontstekingen aan mijn benen voor een paar dagen naar een hospitaal in Madrid. Een prachtig mooi hospitaal, alles even schoon en mooi. Vandaar naar een ander hospitaal ergens bij zee, weet niet meer waar. Nadat mijn benen waren genezen ben ik weer naar Madrugueras gegaan en vandaar uit naar een hospitaalschool ergens in de buurt van Albacete. Na weer een week of zes werd ik in een hospitaaltje geplaatst in Albacete, Cote de Retje. In begin dacht ik dat ik gek werd van de medicijnen maar met behulp van een Oostenrijkse arts kwam ik er doorheen. ‘

De Zeven Provinciën 
Toen Leen hoorde dat Piet Laros zonder ziekenverzorgers (saniteters) zat, is hij naar de Hollandse compagnie “De Zeven Provinciën” gegaan. “De Zeven Provinciën” werd in maart 1938 opgericht en werd onder gebracht in het  1e Bataljon van Edgar Andre. Het geheel viel onder de 11e Brigade (Ernst Thalman). Leen heeft ook de slag bij de Ebro mee gemaakt. Ze werden de jongens van het Rode Kruis genoemd. Andere jongens waren o.a. Polak en Sondorp.

Leen vertelde hier het volgende over:

- Hoe een kameraad dodelijk getroffen werd en een andere kameraad uit de dekking sprong om het wapen van de gesneuvelde op te halen. Beiden kwam om bij deze actie.

- Hoe hij zijn kameraad Krijn Breur zwaar gewond uit het front heeft gehaald. Leen heeft zelf gediend als brancard en hem zo uit de gevarenzone gebracht.

Piet Laros (Hollander Piet) geeft in zijn boek ‘de slag om de Ebro’ een uitvoerig verslag hierover.

December 1938
In december 1938 keerde Leen terug naar Nederland. Het was voor hem een onaangename verrassing, dat zijn paspoort werd ingenomen vanwege de strijd in Spanje. Hij was stateloos.

Tijdens de Tweede wereldoorlog
Tijdens de mobilisatie van het Nederlandse leger was Leen gelegerd in kamp Waalsdorp. Het kamp werd op 10 mei 1940 gebombardeerd, waarbij  60 doden vielen.
In het verzet maakte Leen deel uit van de groep, die geleid werd door een oud- Spanjestrijder Sally Dormits. Deze groep is bekend geworden onder de naam “Nederlandse volksmilitie”. De jacht op deze groep door de S.D. heeft vele verzetsmensen het leven gekost, o.a. zijn zwager Tjerk Kloostra. Vier zwagers van Leen (broers van zijn vrouw Tiny Kloostra) kwamen in de concentratiekampen Dachau en/of Buchenwald terecht.  Zij hebben dit allen overleefd.
De groep Dormits werd begin 1943 volledig opgerold. Leen is aan arrestatie ontsnapt. De situatie was voor hem onhoudbaar in Den Haag. Bij arrestatie zou hij gemarteld en uiteindelijk omgebracht worden. Het toeval wilde, dat aan voormalig krijsgevangenen een oproep werd gedaan om zich te melden. Leen heeft zich uiteindelijk aangemeld als hospitaalsoldaat ter verzorging van de krijgsgevangenen. Dit was mogelijk omdat hij ook de Nederlandse dienstplicht had vervuld. Hij deed dit op advies van de leidinggevende van de “Waarheidsgroep”, een communistische verzetsgroep met o.a. Piet Metscher. De ervaring had geleerd, dat dit een goede escape-mogelijkheid was.
In krijgsgevangenschap kon Leen als hospitaalsoldaat zijn verzetswerk voortzetten. Zo kon hij er voor zorgen dat ook die krijgsgevangenen werden verpleegd, die bij wijze van strafmaatregel daarvan waren uitgesloten of omdat ze door de Duitse bezetter werden beschouwd als minderwaardig. Hij is twee maanden in Altengrabow en zeven maanden in Fallingbostel geweest.
Leen vertelde hoe ze aan het begin van de oorlog zaten ondergedoken. Dit was in een huisje op een volkstuin in Voorburg. De tuin was van zijn latere buurman Ome Philip.
Op de tuin werd  “De Vonk” gestencild. De Vonk was een blad met artikelen, over genomen uit het dagblad De Waarheid.  De Vonk werd illegaal verspreid in Den Haag.

Na de Tweede wereld oorlog
Na de oorlog heeft Leen nog een korte periode deelgenomen aan de vereniging “Vrij Spanje”.
In december 1947 kreeg hij  zijn staatsburgerschap terug.
Leen is vanaf 1947 werkzaam geweest bij de Gemeente Den Haag in het Openbaar Slachthuis.
Mede door de spanningen van de 2e WO heeft Leen zijn politieke activiteiten gestaakt, immers de politie in Den Haag was dezelfde als in de oorlog. De spanningen van de oorlog hebben bij Leen sporen na gelaten. Hij kreeg last van nachtmerries en hevige hoofdpijnen. Met als gevolg medische ingrepen en therapie. Een onderdeel van de therapie was het bijwonen van  een 4e mei herdenking. Deze herdenking vond plaats op de erebegraafplaats Overveen. Na de gebruikelijke ceremonie legde Leen bloemen op het graf van zijn kameraad Krijn Breur. Krijn was in de 2e WO gefusilleerd. Een jonge vrouw vroeg waarom Leen juist bij dit graf bloemen legde. Leen vertelde wie hij was en hoe hij Krijn had gekend. De jonge vrouw was Dunya Breur, dochter van Krijn Breur. Het uitwisselen van verhalen bleef niet bij deze ene ontmoeting.

In 1986 terug naar Spanje
In 1986, na de val van het Franco regime, ging Leen voor het eerst weer terug naar Spanje samen met zijn vrouw Tiny. Zij gingen mee met een herdenkingsreis van een grote groep Nederlandse Brigadisten. De warme ontvangst in Spanje en het samenzijn met Brigadisten uit alle delen van de wereld heeft Leen als vreugdevol ervaren.
Vanaf dat moment bezocht hij weer herdenkingen en bijeenkomsten in Nederland.