Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Theo Vogelesang ging in maart 1938 naar Spanje en keerde 20 december van dat jaar gewond terug in Nederland. Hij heeft een zeer zware tijd meegemaakt: de Republiek was al in het voorjaar van '38 duidelijk aan de verliezende hand en het Ebro-offensief in de zomer van '38 eindigde met nog zwaardere verliezen.

In zijn dagboek uit de maanden dat hij in Spanje verbleef beschrijft Evert Ruivenkamp een ontmoeting met Vogelesang ( "Vogelzang" was de voor de hand liggende verbastering van zijn naam) . Op 8 april 1938 wordt Ruivenkamp van Albacete, het hoofdkwartier van de Internationale Brigaden, overgeplaatst naar het instructiekamp in Madrigueras. Hij schrijft:

"We zitten in het ‘instructie’ te Madrigueras.
De reis is vlot verlopen, ongeveer een tien kilometer. Wel
waren we allen grijs van het stof en vuil dat achter onze au- to’s de weg op waaide. Het begon reeds te schemeren bij onze aankomst. Grote drukte heerste er bij het uitstijgen. Overal stonden de mannen reikhalzend uit te zien of er ook bekende landgenoten bij waren. We zijn ingekwartierd en zullen hier een paar dagen blijven. Gisteravond ben ik nog het dorp in gestapt. Overal soldaten en meisjes. Donkere meisjes met echt Spaanse klederdracht zoals ik ze slechts kende van foto’s of film.                           
Ik stapte op goed geluk een café in. Die waren er in overvloed. Spaans kende ik nog niet en daarom keek ik uit naar eventuele bekenden. Opeens grijpt me er een in mijn nek en mij omdraaiend zie ik eentje die in een mengelmoes van Duits en Hollands vraagt of ik soms Hollander ben. Ja, na- tuurlijk ben ik dat. Tot mijn verwondering is hij het even- eens. Het blijkt Werner Oranje te zijn, die hier voor de avond zijn tent heeft opgeslagen in samenwerking met Theo Vogelzang. Reeds zit ik aan hun tafeltje en drink zonder be- steld te hebben.
We blijven hier enige tijd om afgericht te worden."

Gustav is heel positief over Vogelesang: een goede, dappere, gedisciplineerde soldaat. Gezien de vele negatieve kwalificaties in de 'Gustav-liste' mag dat zeker vermeld worden. In mei 1939 wordt Vogelesang samen met J. Wimmers, A. Kloostra, J.J. Scheffer, S.Z. Dormits, H. Bouwman en E. Ruivenkamp aangeklaagd voor het "zonder verlof van de Kroon dienst nemen in Vreemden krijgsdienst". De officier van justitie eiste drie maanden. De aangeklaagden beroepen zich op toezeggingen die hen door de consuls in Spanje zijn gedaan bij hun repatriëring: ze wisten dat ze hun nationaliteit kwijt raakten maar hen was toegezegd dat er geen strafvervolging zou volgen. In de pers is er ruim aandacht voor de zaak. De zaak loopt uiteindelijk met een sisser af: in oktober '39 bepaalt de politierechter dat uit onderzoek is gebleken dat dergelijke toezeggingen inderdaad zijn gedaan. 

Verdere gegevens over het leven van Vogelesang ontbreken.