Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog

Antonius de Moor - die vermoedelijk Toon werd genoemd - kwam uit een gezin van 12 kinderen waarvan er 6 op jonge leeftijd stierven. Zijn vader overlijdt als hij 8 is. Zijn moeder hertrouwt als hij 16 is. Op 14 februari 1934 trouwt hij de 18-jarige Gerritje Groeneweg. Ze vestigen zich in Rotterdam. Vijf maanden later wordt hun dochter geboren. Het huwelijk wordt op 11 maart 1943 ontbonden. Toon verdient op dat moment de kost als besteljongen en expeditie knecht.

In 1938 besluit hij naar Spanje te gaan, waar hij op 21 januari aankomt samen met de Nederlanders Abraham Born, Eliezer de Beer, Conrad Coumans, Haijo Ekma, Johan Leusink, Johan van Oirschot, Claus Schnack, Paul Vaars en Dirk van Gellecum. Waarschijnlijk komt hij zoals een groot deel van de andere nieuw aangekomenen in de compagnie de Zeven Provinciën, onderdeel van de XI-brigade terecht.

Waarschijnlijk wordt hij, net als Johan Leusink, bij het offensief van de Franco-troepen in april 1938 krijgsgevangen gemaakt. Hij komt in een krijgsgevangenkamp in Belchite terecht. Hier zat al een aantal Nederlanders. Vervolgens worden zij overgebracht naar San Pedro de Cardeña. Dit kamp is gevestigd in een oud klooster vlak bij Burgos. Het leven in dit kamp is slecht; er is weinig voedsel, de hygiëne laten veel te wensen over en er is nauwelijks medische zorg. De bewakers zijn wreed en weinig zachtzinnig; om het minste of geringste worden klappen uitgedeeld.

Voor vrijlating uit het kamp zijn de Nederlanders afhankelijk van de inzet en bemiddeling van de Nederlandse regering en haar diplomatieke vertegenwoordiging in Spanje. Het resultaat daarvan liet te wensen over. Een eerste groep van 4 personen, bestaande uit, naast Toon de Moor, Marinus van Keulen, Piet van Hees en Alexis de Seume, kan al in december 1939 vertrekken. Maar vervolgens duurt het tot 1942 voor de volgende groep wordt vrijgelaten. De laatste Nederlandse Interbrigadisten komen pas in 1943 vrij. De Spaanse regering gaf aan dat ze ook wilde onderzoeken of de individuele krijgsgevangen zich mogelijk schuldig hadden gemaakt aan vergrijpen waarvoor ze strafrechtelijk vervolgd zouden kunnen worden. Van deze eerste groep van 4, waaronder De Moor, gaf de Spaanse regering aan dat dit niet het geval was en dat ze daarom mochten vertrekken. De resterende krijgsgevangen Nederlanders werden hangende het onderzoek nog vastgehouden. Overigens is het nooit duidelijk geworden waarvan de resterende krijgsgevangen Nederlanders werden beschuldigd en er is uiteindelijk ook niemand veroordeeld. Waarschijnlijk werd het als excuus gebruikt om de krijgsgevangenen langer vast te houden.

De Moor en zijn reisgenoten gaan naar Valencia en vertrekken vandaar op 21 december 1939 met het schip de Vulcanus naar Nederland. In maart 1940 is hij terug in Nederland. Het Volksdagblad besteedt aandacht aan de terugkomst en bericht: “De vierde, A. de Moor, liep echter in Valencia typhus op. Hij kon zijn reis slechts tot Engeland voorzetten vanwaar hij thans voor herstel in ons land is aangekomen."

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkt Toon in Duitsland in een papierfabriek. Hij trouwt in Duitsland met Anna Christina Krause. Zij overlijdt op 22 december 1952.

Na terugkeer uit Spanje is hij volgens de BVD niet politiek actief, maar zijn aanvraag in 1947 voor renaturalisatie wordt wel nog afgewezen. In 1952 wordt hij in het kader van antecedentenonderzoek naar oud-Spanjestrijders nog gehoord door de Rotterdamse politie. Daarbij werd aangemerkt dat hij "politiek thans als betrouwbaar" wordt beschouwd. Hij is in 1951 lid geworden van de KVP, de Katholieke Volks Partij. In 1955 krijgt hij zijn Nederlanderschap terug, hij is op dat moment machinedrijver bij een destructiebedrijf in Rotterdam.